ΒΑΛΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΥΠΝΙΑ!

 Τι προσφέρει ο ύπνος; Ο ύπνος είναι τόσο σημαντικός για τον οργανισμό όσο το νερό και η ­τροφή. Όσο κοιμάστε, το σώμα ξεκουράζεται και οι λειτουργίες του οργα­νισμού... κατεβάζουν ταχύτητα. Ο εγκέφαλος, αντίθετα, βρίσκει την ­ευκαιρία να επεξεργαστεί τις πληροφορίες που προσέλαβε κατά τη διάρκεια της ημέρας και να αποθηκεύσει όσες θεωρεί σημαντικές, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για νέα δεδομένα. Επτά-οκτώ ώρες ύπνου την ημέρα προάγουν, σύμφωνα με μελέτες, τη μακροζωία, ενώ ο ανεπαρκής ύπνος (λιγότερο από 4 ώρες) φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά το προσδόκιμο της ζωής σας. Πρόσφατη μάλιστα έρευνα στην Ιαπωνία συμπέρανε ότι γυναίκες που κοιμούνται το βράδυ λιγότερο από 6 ώρες, έχουν 62% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού. Τριάντα μόλις λεπτά μεσημεριανής σιέστας φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων, ενώ επιστήμονες θεωρούν έναν πολύωρο νυχτερινό ύπνο «κλειδί» για την τόνωση της μνήμης και τον συνδέουν με τη διατήρηση του βάρους στα φυσιολογικά επίπεδα. Οι ώρες ύπνου βέβαια που χρειάζεται ο καθένας για να ξεκουραστεί είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας. Ωστόσο, όλοι μας έχουμε τόση ανάγκη τον ύπνο, που, αν για οποιονδήποτε λόγο τον στερηθούμε, κάποια στιγμή αναπόφευκτα θα αποκοιμηθούμε!
Οι «ταραξίες» του ύπνου σας
Οι λόγοι που μπορεί να σας κρατήσουν ξάγρυπνους, μετατρέποντας τις νύχτες σας σε εφιάλτη, συνήθως δεν υποκρύπτουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που η αϋπνία αποτελεί σύμπτωμα ή συνέπεια κάποιας πάθη­σης. Πότε, λοιπόν, η αϋπνία είναι πε­ριστασιακή και πότε μετατρέπεται σε χρόνια;
Περιστασιακή αϋπνία
Μπορεί να παρουσιάσετε παροδική δυσκολία στον ύπνο για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Το σημαντικό είναι ότι εύκολα μπορείτε να δώσετε λύση στο πρόβλημα. Οι συχνότεροι λόγοι είναι οι εξής:

• Οι αργίες Αργεί να σας πάρει ο ύπνος το βράδυ της Κυριακής ή δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε στις διακο­πές και τις αργίες. Ουσιαστικά αποσυντονίστηκε το βιολογικό σας ρολόι. Ο κάθε άνθρωπος είναι «προγραμματισμένος» να κοιμάται και να ξυπνά με συγκεκριμένους ρυθμούς, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και τον τρόπο ζωής του, γι’ αυτό και μια αλλαγή στο πρόγραμμα μπορεί να του στερήσει προσωρινά τον ύπνο.
  Η λύση: Προσπαθήστε να μην κοι­μάστε μέχρι αργά το πρωί και αποφύγετε το μεσημεριανό ύπνο. Στην περίπτωση που δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, σηκωθείτε από το κρεβάτι και ασχοληθείτε με κάτι διαφορετικό. Διαβάστε ένα βιβλίο ή ακούστε μουσική. Επιστρέψτε στο κρεβάτι σας μόνο όταν νυστάξετε.
  
• Μια αδιαθεσία Πόνοι περιόδου, ενοχλήσεις στο στομάχι ή πονοκέφαλοι δεν σας αφήνουν να «κλείσετε μάτι». Ο ύπνος μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα βοηθητικός σε περιπτώσεις αδιαθεσίας ή ασθένειας, αλλά ο πόνος είναι πολύ πιθανό ότι θα σας τον στερήσει και θα σας αφήσει ξάγρυπνους.
  Η λύση: Προτιμήστε να «διώξετε» τον πόνο με κάποιο γιατροσόφι πριν κοιμηθείτε. Στην περίπτωση που χρειαστεί να πάρετε παυσίπονο (π.χ. για πονοκέφαλο, μυϊκό πόνο), επιλέξτε κάποιο που περιέχει την ουσία παρακεταμόλη. Αποφύγετε τα παυσίπονα με την ένδειξη «extra», γιατί περιέχουν καφεΐνη και η κατανάλωσή τους σε μεγάλες ποσότητες ενδέχεται να διαταράξει τον ύπνο σας.
• Η υπερένταση Γυμναστήκατε ­αργά το βράδυ; Οποιοσδήποτε παρά­γοντας προκαλεί υπερδιέγερση (π.χ. γυμναστική, δουλειές του σπιτιού), ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τον ύπνο σας.
  Η λύση: Η άσκηση γενικά συμβάλλει στην καλή ποιότητα ύπνου. Παρ’ όλα αυτά, καλό είναι να αποφεύγετε οποιαδήποτε έντονη σωματική δραστηριότητα τουλάχιστον 3 ώρες πριν ξαπλώσετε.
• Το άγχος Ανησυχείτε που τα παιδιά σας δεν γύρισαν ακόμη ή αγχώνε­στε για την πρωινή σας συνάντηση στο γραφείο. Αρνητικά συναισθήματα, όπως η ανησυχία, ο φόβος, ο θυμός, προκαλούν στρες, το οποίο σας ­κρατά σε εγρήγορση.
  Η λύση: Αντιμετωπίστε κάθε πρόβλημα που σας απασχολεί πριν πέσε­τε στο κρεβάτι ή αφήστε το για το επόμενο πρωί. Άλλωστε, το βράδυ ο εγκέφαλος είναι υπερφορτωμένος και αργός, ενώ όταν ξυπνάτε οι πληρο­φο­ρίες είναι «αρχειοθετημένες», με απο­τέλεσμα να μπορείτε να βρίσκετε ευκολότερα λύσεις.

Χρόνια αϋπνία
Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να ταλαιπωρείστε από χρόνια αϋπνία είναι οι εξής:

• Φαρμακευτική αγωγή Ακολουθείτε φαρμακευτική αγωγή για προβλήματα όπως η υπέρταση ή κάποια αλλεργία. Ορισμένα φάρμακα (όπως τα αντιυπερτασικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα αποσυμφορητικά της μύτης, τα κορτιζονούχα και όσα περιέχουν καφεΐνη) διεγείρουν το νευρικό σύστημα.
  Η λύση: Ο γιατρός σας θα αποφασίσει αν πράγματι για τις αϋπνίες σας ευθύνεται η φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείτε. Στην περίπτωση αυτή, ίσως χρειαστεί να αλλάξετε φάρμακο.
• Χρόνιες παθήσεις Υποφέρετε από κάποια σωματική νόσο. Χρόνιες παθήσεις (π.χ. αναπνευστικές ασθένειες, αρθρίτιδες) ή τραυματισμοί συχνά προκαλούν αϋπνίες εξαιτίας του πόνου, της δυσφορίας ή της ανησυχίας που προξενούν.
  Η λύση: Ο ασθενής πρέπει να λαμβάνει την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή ανάλογα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζει, ενώ ενδεχομένως να του χορηγηθούν υπναγωγά, ώστε να καταφέρει να ξεκουραστεί και να μπορέσει να αντιμετωπίσει την ήδη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται.
• Ψυχικές νόσοι Είναι πιθανό όσοι ταλαιπωρείστε από κάποια ψυχική ασθένεια (π.χ. κατάθλιψη) να υποφέρετε ταυτόχρονα και από χρόνιες αϋπνίες.
  Η λύση: Ο ψυχίατρος σε πρώτη φάση αντιμετωπίζει την ψυχική νόσο και σε δεύτερο επίπεδο ασχολείται με την αϋπνία, που αποτελεί σύμπτωμά της, με στόχο να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου.
• Ανεργία και τρίτη ηλικία Δεν κουράζεστε μέσα στην ημέρα. Όσοι δεν ασκούν το μυαλό και το σώμα τους (π.χ. άνεργοι, ηλικιωμένοι), συχνά δυσκολεύονται να κοιμηθούν, επειδή ο οργανισμός τους δεν έχει ανάγκη την ξεκούραση.
  Η λύση: Βρείτε τρόπους να γεμίζετε την ημέρα σας. Ασχοληθείτε με τις δουλειές του σπιτιού, διαβάστε ένα βιβλίο, ξεκινήστε ένα χόμπι, κάντε βόλτες με φίλους.