Τρίτη 13 Μαρτίου 2012



Πύργος Ηλείας : η ιστορία του και οι ομορφιές του





      Ο Πύργος Ηλείας είναι μια πόλη λίγο παρεξηγημένη (αφού τον χαρακτηρίζουν ως <<χασίς>>, <<άλογα>> και <<ωραίες γυναίκες>> ) όσον αφορά τους κατοίκους του αλλά αν ήταν γνωστό πόσο σημαντική θέση κατέχει στην ιστορία τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά! Εκτός από τις πανέμορφες τοποθεσίες του , την αρχαία Ολυμπία και το λιμάνι του Κατακόλου , ο Πύργος έχει αδιάψευστα μια μεγαλοπρεπή ιστορία. Ας τη δούμε λοιπόν:


Στον ίδιο χώρο που βρίσκεται ο Πύργος σήμερα, τοποθετείται η Αρχαία πόλη Δυσπόντιο. Στα περίχωρα του Πύργου ήταν η αρχαία πόλη Λέτρινα, απ' όπου είχε πάρει και την ονομασία του σαν Δήμος Λετρίνων μέχρι την Δεκαετία του 1980. Η ονομασία της πόλης προέρχεται από τον πύργο που είχε κατασκευάσει, το 1512, στην θέση του Επαρχείου ο Μπέης της ευρύτερης περιοχής Γεώργιος Τσερνωτάς .


Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας ο Πύργος ήταν ένας ενδιάμεσος σταθμός των διερχόμενων εμπόρων που πήγαιναν προς τη Ζάκυνθο. Διάφορες πηγές κάνουν λόγο για πόλη 5000 κατοίκων. Με την κάθοδο των Λαλαίων επικράτησε οριστικά το τοπωνύμιο "Πύργος". Ποτέ πριν το 1778, όποτε και υπάρχουν επίσημα έγγραφα και συμφωνητικά του Γεώργιου Αυγερινού, η ιστορία δεν αναφέρει το όνομα "Πύργος".


Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο Πύργος είχε ειδική μεταχείριση λόγω των φορολογικών προνομίων των οποίων είχε καταφέρει να κερδίσει ο προεστός Γεώργιος Αυγερινός. Η πόλη του Πύργου είχε εξαιρετική σημασία για τους Τούρκους γιατί χρησιμοποιούσαν διαφόρους Έλληνες διερμηνείς για να αναπτύξουν τις εμπορικές τους δραστηριότητες. Στον Πύργο δεν κατοικούσαν Τούρκοι εκτός από τον Ζαπίτη και μερικές τούρκικες οικογένειες που τον πλαισίωναν. Οι πρώτοι οικιστές ήταν οι Βιλαεταίοι και οι Άχολοι. Αργότερα ήρθαν νεότεροι οικιστές, απ’ τα Κρέστενα οι Κρεστενίτες, απ΄ τη Δίβρη οι Στεφανόπουλοι, οι Βεργαίοι, οι Θεοδωρίδηδες, Ψημεναίοι, Σωτηρόπουλοι, Πιεραίοι και απ’ τα Καλάβρυτα οι Δημακόπουλοι και Θεοχαρόπουλοι.


Κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών υπήρξαν μεμονωμένες εξεγέρσεις με αποτέλεσμα οι Τούρκοι να αρχίσουν να εμπιστεύονται ακόμα περισσότερο τους προεστούς. Την παραμονή όμως της Επανάστασης του 1821 ήταν φανερό ότι υπήρχε ανησυχία μεταξύ των Ελλήνων. Παρόλα αυτά το πλαίσιο εμπιστοσύνης το οποίο είχαν δημιουργήσει οι Έλληνες προεστοί με τους Αγάδες δεν επέτρεψε στους Τούρκους να πληροφορηθούν σχετικά με τις προθέσεις των Ελλήνων.


Αξίζει να αναφερθούν οι σπουδαιότεροι προεστοί που έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην οργάνωση της τοπικής κοινωνίας κατά την Προεπαναστατική περίοδο όπως οι: Α. Γκίκας, Μ. Γιαννόπουλος, Στ. Μανωλόπουλος, Ι. Μιχαηλ, Α. Αυγερινός, Δ. Διάκος, Γ. Μήτζου, Λ, Άχολος, Χ. Βιλαέτης, Α. Σταϊκόπουλος και Α. Φωτόπουλος.


Οι κάτοικοι του Πύργου ήταν από τους πρώτους που κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Στις 29 Μαρτίου ο οπλαρχηγός του Πύργου, Χαράλαμπος Βιλαέτης, ύψωσε την Ελληνική σημαία και ξεσήκωσε τους κατοίκους σε εξέγερση κατά των Τούρκων.


Ο Πύργος την κρίσιμη στιγμή δεν βρέθηκε απροετοίμαστος αφού πολλοί γόνοι σπουδαίων οικογενειών του Πύργου είχαν μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία με σκοπό την προετοιμασία της Επανάστασης. Η πόλη γνώρισε μια μεγάλη καταστροφή τον Νοέμβριο του 1825 όταν ο Ιμπραήμ με τον στρατό του βάδισε εναντίον του ανοχύρωτου Πύργου. Ο στρατηγός Κολιόπουλος, ο οποίος είχε επιφορτιστεί για την προστασία της Πόλης δεν κατάφερε να φτάσει εγκαίρως με τον στρατό του με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή του Πύργου. Στις 11 Φεβρουαρίου του 1826 οι εχθροί με αρχηγό τον Ντελή Αχμέτ εισέβαλαν στον Πύργο και κατάσχεσαν όλα τα εφόδια και τα ζώα που βρήκαν.


Σπουδαίες μορφές του Πύργου είχαν αναλάβει την εκπροσώπηση του στις Εθνοσυνελεύσεις όπως οι: Παναγιώτης Άχολος, Αγαμέμνων Αυγερινός, Νικόλαος Βιλαέτης και Λυκούργος Κρεστενίτης. Επίσης η περιοχή του Πύργου είχε αναδείξει ηγετικές μορφές της Επανάστασης όπως: τον Πέτρο και Γεώργιο Μήτζου, τον Χαράλαμπο Βιλαέτη και τον Διονύσιο Διάκο.


Ειδική μνεία πρέπει να γίνει και για τον Μητροπολίτη Ώλενας Φιλάρετο, ο οποίος στις παραμονές της έκρηξης της Επαναστάσεως συνελήφθη από τους Τούρκους και οδηγήθηκε στην Τρίπολη όπου και πέθανε με μαρτυρικό θάνατο.


Κάποια από τα περίφημα αξιοθέατα του Πύργου που αξίζει να επισημανθούν είναι:


Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο

Κατασκευάστηκε με δαπάνες του Γιάννη Λάτση. Στο συγκεκριμένο κτήριο στεγάζονται πολλές υπηρεσίες του Δήμου καθώς και η "αίθουσα Λαογραφικών στοιχείων".







Δημοτική Αγορά

Στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, η αγορά ήταν ξύλινη. Το1989 με πρωτοβουλία του δημάρχου Πέτρου Αυγερινού αποφασίστηκε η διάθεση 200 χιλιάδων δραχμών για την ανέγερση λιθόκτιστης αγοράς στο ίδιο σημείο. Στις 13 Ιανουαρίου 1890 ξεκίνησαν επίσημα οι εργασίες για την κατασκευή της νέας δημοτικής αγοράς. Την μελέτη του έργου επιμελήθηκε ο διάσημος αρχιτέκτονας της εποχής Τσίλλερ. Σήμερα η Δημοτική Αγορά, ύστερα από την ανακαίνιση της, λειτουργεί ως αρχαιολογικό μουσείο της πόλης του Πύργου. Έχει παραχωρηθεί από τον δήμο Πύργου στο υπουργείο πολιτισμού.


Θέατρο «Απόλλων»


Είναι δωρεά του κτηματία Σωκράτη Συλλαϊδόπουλου. Χρησιμοποιήθηκε για θεατρικές παραστάσεις αλλά και για κινηματογραφικές προβολές. Το θέατρο "Απόλλων" είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία του Πύργου. Τα τελευταία χρόνια έχει ανακαινιστεί ύστερα από δαπάνες του Γιάννη Λάτση.


Περίφημοι ναοί του Πύργου είναι οι εξής:


Άγιος Χαράλαμπος






Η εκκλησία του Άγιου Χαράλαμπου χτίστηκε στην εποχή της Τουρκοκρατίας από την οικογένεια Βιλαέτη. Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι πολιούχος του Πύργου αφού σύμφωνα με την παράδοση έσωσε την πόλη από την πανούκλα. Στο σημείο στο οποίο σταμάτησε η επιδημία χτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου Χαράλαμπου. Μέσα στο ναό φυλάσσεται η εικόνα του Αγίου η οποία δωρίθηκε, το 1687, από την οικογένεια Βιλαέτη την οποία είχαν φέρει μαζί τους από τα Βέλα Ηπείρου. Από το 1946 ο Άγιος Χαράλαμπος γιορτάζεται επίσημα ως πολιούχος της πόλης.


δωρίθηκε, το 1687, από την οικογένεια Βιλαέτη την οποία είχαν φέρει μαζί τους από τα Βέλα Ηπείρου Από το 1946 ο Άγιος Χαράλαμπος γιορτάζεται επίσημα ως πολιούχος της πόλης.






Αγία Κυριακή


Η Αγία Κυριακή είναι η παλαιότερη εκκλησία του Πύργου.Είναι γοτθικού ρυθμού και διατηρεί ακόμα και στις μέρες μας τα χαρακτηριστικά της. Στο εσωτερικό της υπάρχουν αγιογραφίες του σπουδαίου Ζακυνθινού Ταμβάκη.











Άγιος Νικόλαος



Βρίσκεται στην πλατεία Επαρχείου και είναι η Μητρόπολη του Πύργου. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχει γνωρίσει πολλές καταστροφές. Το 1885 καταστράφηκε από τους σεισμούς ενώ τα πρώτα έργα για την ανακατασκευή της πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο του 1989 Το 1904 ο δήμος Πύργου αποφάσισε την δωρεά 4 χιλιάδων δραχμών για την αποπεράτωση του ναού. Τελικά ο ναός εγκαινιάστηκε το 1906, παρουσία Μητροπολίτη Ηλείας.













ή είναι η παλαιότερη εκκλησία του Πύργου.Είναι γοτθικού ρυθμού και διατηρεί ακόμα και στις μέρες μας τα χαρακτηριστικά της. Στο εσωτερικό της υπάρχουν αγιογραφίες του σπουδαίου Ζακυνθινού Ταμβάκη.


Άγιος Αθανάσιος


Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου έχει χτιστεί σε σχέδια Τσίλλερ. Είναι χτισμένη σε έναν από τους επτά λόφους της περιοχής. Σημαντικό ρόλο στην κατασκευή της, αφού ήταν ο κύριος ευεργέτης, διαδραμάτισε ο Ιωάννης Λιούρδης. Μέσα στο ναό φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Η παράδοση για την εικόνα αναφέρει ότι πουλήθηκε από μοναχούς του Άγιου ‘Ορους. Οι μοναχοί στην αρχή είχαν αρνηθεί να την πουλήσουν και κατευθύνθηκαν στη Ζάκυνθο πιστεύοντας ότι θα εύρισκαν καλύτερη τιμή πώλησης. Όμως η τρικυμία δεν τους άφησε να περάσουν στο νησί με αποτέλεσμα να γυρίσουν και να πουλήσουν την εικόνα στον εφημέριο της εκκλησίας.






Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως η πόλη του Πύργου αποτελεί σίγουρα σπουδαίο κομμάτι στην ιστορία ολόκληρης της Ελλάδας και αξίζει ν’ ασχοληθεί κάποιος με τη μελέτη της!

2 σχόλια: