Σίγουρα το θέμα της κατάθλιψης είναι ένα ζήτημα που μας αγγίζει όλους και μας ευαισθητοποιεί. Πολλοί από εμάς μπορεί κατά τη διάρκεια της ζωής μας να έχουμε περάσει από μια φάση κατάθλιψης ή κάποιο δικό μας πρόσωπο να βρέθηκε σε παρόμοια κατάσταση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε και σίγουρα πολλοί από εσάς θα έχετε ακούσει, ότι σε μερικά χρόνια η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ασθένεια σε ποσοστά. Ακόμα και τώρα όμως στους καιρούς που διανύουμε η κατάθλιψη εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα.
Κάθε χρόνο το 8% του πληθυσμού πάσχει από αυτή, δηλαδή για την Ελλάδα, το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε 800.000 καταθλιπτικούς ασθενείς (σε κάποια φάση της ζωής τους). Η διαταραχή αυτή είναι συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες και θεραπεύεται με επιτυχία σε μεγάλα ποσοστά που πλησιάζουν το 90%. Η συχνότητα της κατάθλιψης επίσης είναι μεγαλύτερη στους ηλικιωμένους. Τουλάχιστον το 15% των ηλικιωμένων εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης, ποσοστό που μεταφράζεται σε 210.000 ηλικιωμένους καταθλιπτικούς για την Ελλάδα.
Η κατάθλιψη πάντως έχει διάφορες μορφές και επειδή στην Ελλάδα δεν δίνεται η βαρύτητα ή ο χρόνος για συζήτηση του ζητήματος αυτού, καλό θα ήταν να γνωρίσουμε τις διάφορες μορφές που αυτή μπορεί να έχει.
Αρχικά λοιπόν, υπάρχει η Χρόνια κατάθλιψη η οποία ξεκινάει με ένα μεγάλο καταθλιπτικό επεισόδιο. Μετά το πρώτο μεγάλο επεισόδιο, ο κίνδυνος για δεύτερο επεισόδιο είναι περίπου 50%. Ενώ μετά το τρίτο, ο κίνδυνος για τέταρτο επεισόδιο είναι περίπου 90%. Το 10% περίπου των ασθενών μετά από ένα μεγάλο καταθλιπτικό επεισόδιο, δεν αναρρώνουν μετά από 5 χρόνια της νόσου. Αυτές είναι οι στατιστικές της δεκαετίας που πέρασε. Αλλά λόγω των νέων αντικαταθλιπτικών φαρμάκων που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, μας κάνει όλους να ελπίζουμε σε καλύτερα αποτελέσματα στο άμεσο μέλλον. Κάθε νέο επεισόδιο πάντως έχει την τάση να εμφανίζεται συχνότερα και τα νέα επεισόδια συχνά έχουν τα ίδια ή πιο σοβαρά συμπτώματα από τα προηγούμενα. Το πιο σημαντικό όμως από όλα είναι ότι η χρόνια κατάθλιψη μετριέται εύκολα και με ακρίβεια από τον ψυχίατρο.
Η Δυσθυμία τώρα είναι μια μέτρια σε βαρύτητα μορφή χρόνιας κατάθλιψης, η οποία όμως διαρκεί πολύ και δημιουργεί την αίσθηση στον ασθενή ότι είναι ‘ανάξιος’. Ο ασθενής με δυσθυμία ανταπεξέρχεται μεν στις καθημερινές του δραστηριότητες αλλά βασανίζεται από το συναίσθημα του ‘ανικανοποίητου’.
Η Άτυπη κατάθλιψη από την άλλη, αφορά την περίπτωση όπου συμπτώματα όπως: η βουλιμία, η υπερφαγία, οι αδικαιολόγητες απουσίες από τη δουλειά, η μειωμένη σχολική επίδοση, η κοινωνική απόσυρση και η έλλειψη αίσθησης κινητικότητας, κρύβουν μία κλινική κατάθλιψη.
Η Δευτερογενής κατάθλιψη, δημιουργείται στα πλαίσια ενός άλλου σωματικού ή ψυχικού νοσήματος όπως για παράδειγμα η σκλήρυνση κατά πλάκας και η αγοραφοβία. Εδώ να σημειώσουμε επίσης ότι πολλά φάρμακα προκαλούν κατάθλιψη.
Η τελευταία μορφή κατάθλιψης με την οποία θα ασχοληθούμε είναι η Επιλόχεια κατάθλιψη και ίσως είναι η πιο γνώριμη μορφή σε πολλούς ανθρώπους. Εμφανίζεται στο 10% περίπου των μητέρων και συνήθως δεν υποχωρεί χωρίς θεραπεία. Μερικοί από τους παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την κατάθλιψη μετά τον τοκετό, είναι οι μεγάλες ορμονικές αλλαγές κατά την περίοδο της λοχείας, και οι νέες ευθύνες καθώς και η αλλαγή στις συνήθειες της μητέρας.
Τώρα θα αναφερθούμε στο ποιες είναι εκείνες οι τροφές που μας βοηθούν να καταπολεμήσουμε την κατάθλιψη. Γιατί η διατροφή παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Ίσως και πολύ μεγαλύτερο από αυτόν που μπορεί να έχετε φανταστεί.
Για να φτιάξετε την διάθεση σας λοιπόν, συνιστώνται τροφές πλούσιες σε φολικό οξύ το οποίο αλλιώς ονομάζεται και βιταμίνη 9 όπως για παράδειγμα το σπανάκι, τροφές πλούσιες σε σελήνιο όπως για παράδειγμα τα θαλασσινά και τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο όπως είναι τα μανιτάρια, η σόγια, οι καυτερές πιπεριές και το σκόρδο. Η διατροφή σας θα πρέπει να περιλαμβάνει επίσης πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά καθώς και όσπρια.
Από την άλλη αν είστε νευρικοί και επιθυμείτε να χαλαρώσετε θα πρέπει να καταναλώνετε περισσότερους σύνθετους υδατάνθρακες. Μία διατροφή χαμηλή σε σύνθετους υδατάνθρακες μπορεί να προκαλέσει εξάντληση των αποθεμάτων σεροτονίνης και να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Η σεροτονίνη είναι η χημική ουσία που ηρεμεί το σώμα μας.
Για μεγαλύτερη εγρήγορση και αυτοσυγκέντρωση, θα πρέπει να τρώτε γεύματα που περιέχουν πρωτεΐνες και απαραίτητα λιπαρά οξέα όπως ο σολομός και τα λευκά ψάρια.
Πάντως εάν χρειάζεστε να ευθυμήσετε, θα επωφεληθείτε από τη λήψη τροφών, όπως η γαλοπούλα και ο σολομός τα οποία είναι υψηλά σε τρυπτοφάνη και πρωτεΐνες. Άλλα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε τρυπτοφάνη είναι το βοδινό κρέας, τα τυριά, τα πουλερικά, τα φιστίκια, τα φασόλια, οι ρέγκες και τα αβγά.
Ένα άλλο που θα πρέπει να κάνετε για να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης είναι να αυξήσετε την πρόσληψη λιπαρών οξέων, τα οποία βρίσκονται σε τροφές όπως σκουμπρί, σολομός, τόνος και ρέγκα. Επίσης οι μικρές δόσεις καφεΐνης μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση σας και τις επιδόσεις σας. Όμως μην το παρακάνετε γιατί οι υπερβολικές δόσεις καφεΐνης μπορεί να αποβούν ζημιογόνες για την ψυχολογία και την ευημερία σας.
Ακόμα αποφεύγετε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λίπη όπως τα χάμπουργκερ και οι τηγανιτές πατάτες. Επίσης μακριά από το αλκοόλ και τα κατεργασμένα τρόφιμα.
Οποιαδήποτε στιγμή στη ζωή σας αν τύχει και περάσετε μια δύσκολη περίοδο όπως αυτή της κατάθλιψης μην το βάλετε κάτω। Η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια που αντιμετωπίζεται, αλλά αντιμετωπίζεται καλύτερα όταν αντιμετωπίζεται έγκαιρα. Γι αυτό το πρώτο πράγμα που έχετε να κάνετε, είναι η προσφυγή σε κάποιον ειδικό. Ο γιατρός σίγουρα θα χρησιμοποιήσει τις κατάλληλες μεθόδους και θα σας βοηθήσει να βρείτε τον παλιό σας εαυτό.
Παπαζλή Μαρία
